Kto może prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów?
Uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów mogą prowadzić organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia, oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, które:
- działają w sferze zadań publicznych,
- nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców,
- nie posiadają statusu organizacji pożytku publicznego,
- osiągają przychody wyłącznie z:
- działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej,
- działalności odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług,
- tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,
- tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach,
- w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 4, w wysokości nieprzekraczającej 100 000 zł.
Co to jest uproszczona ewidencja przychodów i kosztów?
Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów jest jedną z dwóch - obok ksiąg rachunkowych (tzw. pełnej księgowości) - form prowadzenia ewidencji księgowej przez organizacje pozarządowe działające w Polsce. Składa się z:
- zestawienia przychodów i kosztów,
- zestawienia przepływów finansowych,
- kart przychodów pracowników,
- wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych związanych z prowadzoną działalnością.
Zestawienie przychodów i kosztów
W zestawieniu przychodów i kosztów wykazywane są przychody i koszty związane z działalnością organizacji.
Przychody zostały podzielone na 3 grupy:
- z działalności nieodpłatnej z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej,
- z działalności odpłatnej z tytułu sprzedaży towarów i usług,
- pozostałe, do których zaliczamy:
- przychody tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,
- przychody tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach.
Koszty związane z działalnością organizacji zostały podzielone na:
- koszty uzyskania przychodów,
- koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
Zestawienie przepływów finansowych
Zestawienie przepływów finansowych służy do rozliczania dochodów zwolnionych od podatku na podstawie ustawy z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych. W zestawieniu tym wykazywane są:
- przychody, koszty uzyskania przychodów oraz dochód,
- dochód korzystający ze zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz
- wydatki na cele określone w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Na podstawie tego zestawienia na koniec każdego roku podatkowego sporządza się zeznanie CIT-8 oraz CIT-8/O.
Karty przychodów pracownika
Karty przychodów pracowników prowadzi się indywidualnie dla każdego pracownika, czyli osoby zatrudnionej na podstawie umowy o prac, któremu organizacja wypłaca wynagrodzenie. Na podstawie tych kart na koniec każdego roku podatkowego sporządzane są informacje PIT-11 oraz deklaracja PIT-4R.
Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych związanych z prowadzoną działalnością zawiera środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne należące do organizacji, które są wykorzystywane przy prowadzeniu działalności statutowej. W sytuacji gdy organizacja utraci prawo do prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów informacje zawarte w tym wykazie będą niezbędne do kontynuowania zapisów w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej na podstawie ustawy o rachunkowości.
Jak rozpocząć prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów?
Żeby organizacja mogła rozpocząć prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów, niezbędna jest decyzja organu zatwierdzającego w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
Według ustawy o rachunkowości organem zatwierdzającym jest organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego jednostki. W stowarzyszeniach jest nim zazwyczaj walne zebranie członków. W fundacjach może być fundator, rada fundacji lub komisja rewizyjna.
Jeśli organ zatwierdzający nie podejmie decyzji o prowadzeniu uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów, organizacja będzie musiała prowadzić księgi rachunkowe (pełną księgowość).
Zawiadomienia naczelnika urządu skarbowego o rozpoczęciu prowadzeniu uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów
Po podjęciu przez organ zatwierdzający uchwały o prowadzeniu uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów należy zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.
Termin zawiadomienia:
- 30 dni od rozpoczęcia działalności - w przypadku nowo utworzonych organizacji,
- do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym organizacja rozpoczyna prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów (zazwyczaj jest to 31 stycznia).
Jeśli zawiadomienie nie zostanie złożone w wymaganym terminie, organizacja nie będzie mogła prowadzić uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Kolejna możliwość pojawi się w następnym roku podatkowym. Do tego czasu należy prowadzić księgi rachunkowe.
Wybór sposobu prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów
Osoby prowadzące uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów w organizacjach pozarządowych oraz w stowarzyszeniach jednostek samorządu terytorialnego muszą zdecydować, w jaki sposób będą to robić. Możliwości jest kilka:
- w wersji papierowej,
- w arkuszu kalkulacyjnym, np. przy użyciu Excela lub bezpłatnego LibreOffice,
- przy użyciu dedykowanej aplikacji, np. uepik24.
Wybór odpowiedniej formy zależy od wielu czynników, m.in. rozmiaru organizacji, liczby działań w ciągu roku, prowadzonej działalności (nieodpłatna, odpłatna), potrzeb informacyjnych. Dla najmniejszych organizacji, np. stowarzyszeń zwykłych, finansujących swoją działalność ze składek członkowskich, które mają niewiele dokumentów księgowych w ciągu roku, najlepszym rozwiązaniem może okazać się arkusz kalkulacyjny. Dla organizacji, które realizują projekty finansowane z dotacji lub prowadzą działalność odpłatną, odpowiednia będzie dedykowana aplikacja, taka jak uepik24, która ułatwia rozliczanie projektów i daje większą kontrolę nad finansami organizacji.
Zapoznaj się z możliwościami uepik24. Sprawdź, w jaki sposób może ułatwić prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów oraz pomóc w zarządzaniu finansami Twojej organizacji